VF programlarında embryo transfer işlemi çoğu kez yumurta toplama işleminden 3 gün sonra yapılır. Ancak çok sayıda iyi kalite embryo mevcut olduğunda, çiftlere 5. gün(blastokist) transferi öneriyoruz. 3.günde 6-8 hücreli olan embryo, laboratuarda özel kültür ortamlarında geliştirilerek, daha ileri seviyede embryo haline getiriliyor. Bu 5.gün embryolarına blastokist adı veriliyor ve bunlar 3. gün embryolarına göre daha yüksek canlı doğum oranlarına sahip oluyorlar. En az bir blastokist transfer edilen kadınlarda %65 canlı doğum oranı yakalamak mümkündür. 2.-3. gün transferlerinde oluşan gebeliklerde 5 te 1 oranında düşük riski varken, blastokist transferinde her 20 gebelikten ancak biri düşükle sonuçlanmaktadır. Bu avantajlarına rağmen, blastokist transferi kararı 3. gün embryolarının yeterli sayıda ve çok iyi kalitede olması ile mümkündür. Ayrıca yüksek gebelik şansı sayesinde, ikiz gebelikten kaçınmak için 5.gün tek blastokist transferi yapmak gibi bir avantaj sağlamaktadır.
Blastokist nedir? Laboratuar ortamında 5.-6. güne kadar gelişimini sürdürebilmiş olan, hücresel bölünmenin çok ileri aşamalarına gelmiş, dış yüzeyi oldukça incelmiş olduğundan rahim yüzeyine tutunma olasılığı yüksek olan embryodur. Döllenmiş yumurtaların büyük çoğunluğu 3. güne kadar gelişebilirken, sadece %40 kadarı aşamasına gelebilmektedir. Bu nedenle blastokistler, yüksek gebelik şansına sahip ”seçilmiş” embryolardır.
Blastokist transferinin avantajı nedir? Bir hastadan örneğin 15 yumurta toplandığında, bunların ortalama 10-12 si 3. güne kadar gelişecektir. Bunlarında 6-7 tanesi bakıldığında çok iyi kaltede olarak gözlenecektir. Bu durumda, en fazla 2 embryo transfer edilebileceğine göre, bu 2 embryo nasıl seçilecektir? İşte bu 6-7 embryo 5.güne kadar izlendiğinde, 2-3 tanesi bu aşamaya ulaşabilecek ve bunlar gebelik şansı en yüksek embryolar olarak seçilip transfer edilecektir.
Blastokist transferi kararının riski nedir? 5. güne kadar takip edildiğinde, nadirende olsa, hiçbir embryonun bu aşamaya gelemeyip transfer yapılamaması mümkündür. Ancak 5.güne kadar gelişememiş bir embryonun, 3. günde transfer edilmiş olsaydı bile gebeliğin gerçekleşmeyeceğini varsaymak yüksek bir olasılıktır.
Blastokist transferi kimler için uygundur? 3.günde çok sayıda iyi kalitede embryosu mevcut olan herkes için uygundur. Genel olarak ileri yaşta toplanan yumurta sayısı ve kalitesi azalacağı için, bunların blastokist transferi şansı olmayacaktır. 35 yaş altında ilk 2 denemede tek embryo transferi yapılabileceğinden, bunlara bir blastokist transferi yapılarak, 2 tane 3.gün embryosu transferi ile eş gebelik şansı verilmiş, aynı zamanda çoğul gebeliğin de önüne geçilmiş olacaktır. Ayrıca iyi seçilmiş olgularda, tek blastokist transferi sonrası artan 1 yada fazla blastokistte vitrifikasyon adlı yüksek yaşam şansı sağlayan yöntemle dondurularak, sonradan tekrar yüksek gebelik olasılığı olan embryo transferi imkanı sağlayacaktır.
Sonuçta herkesin durumu farklı olduğundan, 3. gün yada blastokist transferi kararını infertilite uzmanınız ve embryolog ile tartışarak vermek en uygun davranış olacaktır.