Histeroskopi, soğuk ışık kaynağı takılmış bir kamera-monitör sistemi aracılığıyla rahim içinin sıvı ile genişletilerek incelenmesi ve gereğinde özel cerrahi aletlerle çeşitli işlemlerin yapılmasına denilir. Tanısal (ofis histeroskopi) ve tedavi edici olarak kullanılır. Polipler, perdeler, kısmi yapışıklıklar tanısal işlem sırasında tedavide edilebilir. Rahim içi myomlar, geniş perde ve yoğun-sert yapışıklıklara ise rezektoskop ile müdahale edilir. İşlem genellikle yüzeyel bir genel anestezi ile yapılır.
OFİS HİSTEROSKOPİ: Genellikle günlük işlem olarak, lokal veya hafif anestezi ile uygulanır. Rahim ağzı kanalı ve rahim boşluğu, anormal kanamalar veya infertilite durumlarında, polip, myom, yapışıklık, perde gibi patolojiler açısından değerlendirilir. Bunların saptanması durumunda tedavileri de aynı anda yapılabilir. Daha önce başarısız tüp bebek denemeleri olan hastaların rahiç içi histeroskopik değerlendirmeleri, sonraki tedavi için çok değerli bulgular verir. Bu grup hastaların yaklaşık yarısında histeroskopide bir patoloji saptanır. Daha önce myom veya başka nedenli rahim ameliyatı geçirmiş, kürtaj olmuş, yapılan vaginal ultrasonografide polip, myom şüphesi veya endometrial düzensizlik saptanmış hastalarda, tüp bebek tedavisi öncesi histeroskopi yapılması uygun olur.
Histeroskopi ile tedavi edilebilecek problemler
1- Polip eksizyonu: Polipler , rahim iç tabakası endometriumdan kaynaklanan, çıkıntı şeklinde iyi huylu oluşumlardır. Ancak menopoz sonrası yaşlarda poliplere dikkatli yaklaşmak gerekir, çünkü polip zemininden rahim kanseri gelişebilme ihtimali vardır. Polipler kanama bozuklukları yapabilir. Tüp bebek başarısızlıklarında etkisi kesin olmamakla birlikte, tespit edildiğinde çıkarılması uygun olacaktır.
2- Perde (septum) düzeltilmesi: Konjenital (doğumsal) olarak rahim içinde oluşmuş bir perde ile rahim iç boşluğunun ikiye ayrılmış olmasıdır. Düşük ve erken doğumla ilgisi olup, infertilite ile ilişkisi ön planda değildir. Gebelik öncesi histeroskopik olarak kesilerek rahim içi boşluğun düzeltilmesi, düşük ve erken doğumu engelleme amacıyla yapılmalıdır. Tanısı ultrasonda şüphelenilip histeroskopi ile kesinleştirilir. Rahim filmi ilede gösterilebilir. Çift rahimden ayrılması laparoskopik inceleme ile mümkündür.
3- Rahim içi adezyonların (yapışıklık) açılması: Daha önce geçirilmiş özellikle özensiz travmatik kürtajlar ve infeksiyonlar nedeniyle meydana gelen yapışıklıklar, infertilite, düşük yapma ve adet kanamasının az olması yada hiç olmaması ile karekterizedir. Bir kürtaj sonrası adetin az olması veya hiç olmaması ile şüphelenilen yapışıklık tablosu, vaginal ultrason, rahim filmi ve histeroskopi ile kesinleştirilir. Aynı esnada tedavide yapılabileceğinden histeroskopi tercih edilmelidir.
4- Myom çıkarılması: Rahim içine doğru büyümüş (submüköz) myomların, hem kanama düzensizlikleri yapması hemde infertilite nedeni olabilmesi nedeniyle çıkarılmaları gerekir. Bu işlem histeroskopik olarak rezektoskop kullanarak günlük işlem olarak yapılabmektedir.
5- Diğer işlemler: Hidrosalpinks varlığında aşırı yapışıklık nedeniyle laparoskopik olarak tüpün çıkarılması mümkün olmayan olgularda histeroskopi ile tubal blok yapılabilir ve tüp bebek başarısı arttırılabilir. Bu amaçla ESSURE adlı özel bir aparat rahim içinden tüplere yerleştirilir. Histeroskopik yaklaşımla ayrıca rahim içinde kayıp spiral veya yabancı cisim çıkarılması mümkün olmaktadır.